راهنمای «گام‌های اجرایی» درسنامه برای معلمان
- دسته‌بندی: درسنامه
- تاریخ:
«درسنامه» چیست؟
یکی از مسئله‌های اساسی در گسترش علم، نحوه‌ی آموزش مناسب آن به یادگیرنده‌هاست. از طرفی، فقدان طرح‌درس‌های کارآمد برای معلّمان و مربّیان در تدریس، یکی از خلأهای مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی در کشورمان می‌باشد. ابری‌شهر با آگاهی از این مسئله و با بکارگیری تجربه‌ی سال‌های متمادی در حوزه‌ی تربیت معلّم و مربّی، یک راه حلّ خلّاقانه، حرفه‌ای و علمی طرّاحی کرده است : «درسنامه»
درسنامه‌های ابری‌شهر، طرح‌درس‌های سواد فضای مجازی هستند. این طرح‌درس‌ها به دلیل دارا بودن همه‌ی ویژگی‌های زیر، یکتا هستند:
• قابلیّت انتخاب در اجرای هرمرحله از هردرسنامه متناسب با شرایط و سلیقه‌ی معلم
• قابلیّت اجرای هرتعداد دلخواه درسنامه، به صورت مستقل
• ارائه‌ی ده‌ها محتوای چندرسانه‌ای نظیر ویدیو، عکس و پرده‌نگار
• ارائه‌ی ده‌ها کاربرگ متعدّد
• امکان استفاده‌ی رایگان و مجازی در تارنمای abrishahr.ir
• معرّفی راهبرد یادگیری و قالب اجرایی مربوطه در هرمرحله
• امکان تعامل با ابری‌شهر از طریق تارنمای abrishahr.ir
• پشتیبانی محتوایی دانش‌نامه‌ها از درسنامهها
• تفکیک سنّی محتوای دبستانی و دبیرستانی
• تنوّع پیشنهادهای تدریس هربخش
• تفکیک استاندارد و یکسان مرحله‌های تدریس از شروع تا پایان
• و…
ابری‌شهر امیدوار است با تکمیل این چرخه توسط شما معلمان و مربیان ارجمند، گامی اساسی جهت پیشرفت ایران عزیزمان برداریم.
بخش‌های اصلی درسنامه
شش بخش اصلی هر درسنامه شامل «شناسنامه» ، «در یک نگاه» ، «شروع خوب» ، «درس‌گام‌ها» ، «پایان خوب» و «ارزشیابی» است. با توجّه به مقدّمه‌ی گفته‌شده، این اجزاء خدمت شما معرّفی می‌شود:
شناسنامه
شناسنامه، معرّفی استاندارد و کلّی درسنامه است و در صفحه‌ی اول قرار دارد. شناسنامه شامل بخش‌های زیر می‌باشد :
1. فصل و بخش محتوای درسنامه در دانش‌نامه
2. نام درسنامه
3. خلاصه‌ی سؤال اصلی که قرار است درسنامه به آن پاسخ دهد
4. گروه سنّی مخاطب مناسب برای درسنامه
5. زمان حدودی لازم برای برگزاری درسنامه
6. کلیدواژه‌های اصلی محتوای درسنامه
7. اهداف درسنامه بر شایستگی
8. پیشنهاد تلفیق این درسنامه با درس‌های دیگر در برگزاری
9. ابزارها و تجهیزات مورد نیاز برای اجرا
10. منابع محتوا
در یک نگاه
در بخش «در یک نگاه» به صورت خلاصه و کلّی، مسئله‌ی اساسی درسنامه و هدف آن شرح داده شده است. با خواندن درسنامه، معلّم یا مربّی آگاه می‌شود که این درسنامه برای چه مقصود و منظوری طرّاحی و تدوین شده است و با اجرای آن چه آورده و ثمری می‌تواند کسب شود. در واقع در این بخش به صورت خیلی مختصر توضیح داده‌ایم که ضرورت و لزوم اجرای این درسنامه چیست و تصمیم‌گیری شما به عنوان معلّم یا مربّی نسبت به برگزارکردن یا برگزارنکردن این درسنامه، با خواندن «در یک نگاه» رقم می‌خورد.
تصویر پایین، قالب کلّی صفحه‌ی اول درسنامهها، شامل بخش‌های «شناسنامه» و «در یک نگاه» است:
شروع خوب
از راه‌های ثمربخش برای برگزاری یک کلاس موفّق و مؤثر، شروع درس و کلاس به نحوی جذّاب و درگیرکننده با موضوع است. برای شروع خوب هر درسنامه‌ای که تصمیم به اجرای آن دارید، دو پیشنهاد متفاوت تقدیم شما شده است که با امکان‌سنجی شرایط موجود و تشخیص و سلیقه‌ی خودتان، یکی از آنها را انتخاب می‌کنید و به عنوان مرحله‌ی ابتدایی کلاس، اجرا می‌کنید.
درس‌گام
درس‌گام‌ّها قدم‌های آموزش و یادگیری درس‌هایمان هستند. ابری‌شهر در فرایند و سفر یادگیری هردرسنامه، مرحله‌ها و پله‌هایی طرّاحی کرده که با اجرای آن، قدم‌به‌قدم به مقصد آموزشی مورد نظر خواهید رسید. «درس‌گام» نام هرکدام از این مرحله‌هاست و ابری‌شهر به دلیل اصالتی که برای تشخیص، سلیقه و شرایط شخصی شما قائل است، در تک‌تک درس‌گام‌های همه‌ی درسنامهها، بیش از یک پیشنهاد به شما هدیه کرده است تا با انتخاب پیشنهاد دلخواهتان، کارایی و اثربخشی درس شما به حدّاکثر برسد.
پایان خوب
سفر یادگیری هردرسنامه نیاز به کاهش سرعت و توقف آرام دارد! یکی از اقدامات ضروری برای تثبیت آموخته‌ها و طبقه‌بندی محتواهای آموزشی، مرور و جمع‌بندی مطالب در پایان کلاس است. «پایان خوب» اقدامی مهم برای اتمام ثمربخش کلاس شماست و طبق نگاه قبلی، ابری‌شهر در این بخش نیز دو پیشنهاد برای «پایان خوب» در هردرسنامه تقدیم شما می‌کند.
ارزشیابی
با انجام ارزشیابی‌های مناسب توسط دانش‌آموزان، محتوای درسنامهها به خوبی مرور و یادآوری می‌شود و آنها در عمل درس‌ها را به‌کار می‌گیرند. حتماً به عنوان یک معلّم و مربّی، تأثیر مثبتِ یک ارزشیابی خوب را در تثبیت درس و تأثیر منفی فقدان آن را در فراموشی درس تجربه کرده‌اید. آخرین بخش از اجزای اصلی هردرسنامه، ارزشیابی‌هایی است که به دانش‌آموزان توضیح می‌دهید و برای جلسه‌ی بعدی از آنها می‌خواهید.
وظیفه‌ی مهم شما پس از برگزاری هردرسنامه و توضیح ارزشیابی‌ها، جمع‌آوری فعالیت‌های ارزشیابی از دانش‌آموزان، بررسی موردیِ ارزشیابی‌ها و همچنین بازخورددادن به دانش‌آموزان برای بهبود فعالیت‌های بعدی‌شان است. به دلیل همین رویکرد فایده‌داشتنِ آموخته‌ها در زندگی بود که برای این بخش از واژه‌ی «تکلیف» پرهیز کردیم و آن را «ارزشیابی» نامیدیم و اهمیت فوق‌العاده‌ی آن را یادآوری می‌کنیم. طبق ساختار ابری‌شهر، در همه‌ی ارزشیابی‌ها نیز مانند اجزای قبلی دو پیشنهاد به شما تقدیم می‌کنیم.
بخش‌های فرعی درسنامه
نکته‌ی پایانی اینکه در تک‌تک همه‌ی پیشنهادهای بخش‌های شروع خوب تا ارزشیابی، برای راهنمایی بیشتر شما، راهبرد یادگیری و قالب اجرایی مربوط به آن معرفی شده است تا به نحوی راحت، آماده‌ی برگزاری کلاس موفقتان شوید. علاوه بر این، زمان حدودی لازم برای اجرای هریک از پیشنهادها نیز یادآوری شده است.
همچنین در انتهای هر درسنامه، در بخش «سخنی با معلم»، موارد جانبی حائز اهمیت در آن درسنامه‌ی خاص را خدمت شما متذکّر شده‌ایم.
