ماجرای یک سیم

پیشنهاد ۱
بیان مستقیم
۳۰ دقیقه

چگونگی طرز کار اینترنت و اجزای مربوط به آن (ip، بسته داده، پهنای باند، شیوه انتقال، درگاه‌ها، انواع اتصالات و …) را مطابق با #پرده‌نگار تدریس کنید.

پیشنهاد ۲
شکل‌دهی مفهوم
۳۰ دقیقه

ابتدا جهت مشابه‌سازی ذهنی، نمایی از مراحل ارسال و تحویل بسته‌های پستی در شهر را رسم کنید/بنویسید. سپس به کمک دانش‌آموزان هر یک از مراحل و اجزا پست را به زیرساخت‌ها و قسمت‌های مختلف درگیر در برقراری ارتباط اینترنتی تشبیه کنید. برای مثال:
– انتخاب شرکت پستی (پست، تیپاکس، اسنپ و …): انتخاب ISP
– نوشتن نامه یا مرسوله: بسته داده
– نوشتن نشانی و کدپستی مبداء و مقصد: شناسه IP دستگاه‌ها
– مسیر و روش‌های مختلف رساندن مرسولات پستی: انواع اتصالات اینترنت (کابل مسی، امواج رادیویی، فیبر نوری)، ترافیک مسیر، پهنای باند و …
– رمزنگاری محتوای نامه: پروتکل https

پیشنهاد ۱
بیان مستقیم
۲۰ دقیقه

به کمک #پرده‌نگار مفاهیم مرتبط با «وب» نظیر «هایپرلینک»، «سرور»، «URL»، برنامه‌نویسی «فرانت‌اند» و «بک‌اند» را آموزش دهید.

پیشنهاد ۲
شکل‌دهی مفهوم
۳۰ دقیقه

از دانش‌آموزان درباره تفاوت «وب» با «اینترنت» سوال کنید. می‌توانید از آنها بخواهید تعریف خود را از طریق مثال و تشبیه بیان کنند.
در پایان بحث اینطور جمع‌بندی کنید:
«در شهر اینترنت خدمات مختلفی صورت می‌گیرد؛ مثل ارسال پیام (رایانامه)، و بارگذاری فایل. وب نیز به عنوان یکی از این خدمات، مانند یک کتابخانه بزرگ در شهر اینترنت است که از آن برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات و دانش و اخبار استفاده می‌شود. تفاوت ویژه وب با کتابخانه‌های دنیای حقیقی این است که کتاب‌های این کتابخانه قابلیت چند رسانه‌ای (تصویر، صوت، ویدیو) دارند. از آن مهمتر، می‌توان به آسانی میان منابع مختلف پیوند (هایپرلینک) برقرار کرد.»
یک تارنمای اینترنتی دلخواه را باز کرده و روی پرده کلاس نمایش دهید. با توجه به مفاهیم آموخته شده درس‌گام1، چگونگی برقراری ارتباط رایانه با تارنما و دریافت اطلاعات از آن را مرور کنید (ارسال درخواست نمایش تارنما در قالب بسته داده از مبداء رایانه شما با آی‌پی مشخص به مقصد تارنمای مورد نظر)
در اینجا به دانش‌آموزان توضیح دهید که کدهای مربوط به محتوای هر تارنمای اینترنت، روی «سرورهای اختصاصی» قرار دارد. هر سرور دارای یک شناسه آی‌پی است. با وارد کردن «نشانی تارنما» (URL)، «مرورگر» به «ساناد» (DNS) مراجعه کرده و شناسه آی‌پی آن را پیدا می‌کند. سپس درخواست نمایش تارنما توسط کاربر را در قالب بسته داده به سرور ارسال و پس از تایید درخواست، «کدهای تارنما» را از سرور دریافت و به وی نمایش می‌دهد.
نکته: پیشنهاد می‌شود همزمان با توضیح مفاهیم درج شده در «گیومه» ابزارها و تارنماهای مربوطه را نیز نمایش دهید:
– پیدا کردن آی‌پی تارنما: استفاده از «ابزارهای آنلاین»  یا «دستور tracert در CMD ویندوز»
– اجاره سرور و هاست: تارنمای شرکت‌های مختلف ارائه‌دهنده خدمات میزبانی وب و هزینه‌های آن.
– خرید نام دامنه: پایگاه «ایرنیک»  یا سایر شرکت‌های فروش دامنه اینترنتی  + معرفی دامنه‌های مرتبه دوم
– کدهای تارنما: ابزار «Inspect Element» مرورگرها  + معرفی برنامه‌نویسی فرانت‌اند، بک‌اند و سیستم‌های مدیریت محتوا (مثل وردپرس)
– مرورگر: معرفی انواع مرورگرها نظیر کروم، فایرفاکس، داک‌داک‌گو و …

پیشنهاد ۳
شکل‌دهی مفهوم
۲۰ دقیقه

برای تقریب ذهنی دانش‌آموزان نسبت به «وب»، تاریخچه شکل‌گیری و هدف از ابداع آن را توضیح دهید. (کتابخانه چندرسانه‌ای با قابلیت ارجاع موسوم به هایپرلینک)
سپس نمایی از اجزای کتاب و مراحل قرارگیری آن در قفسه کتابخانه روی تخته رسم کنید/بنویسید و با کمک دانش‌آموزان این اجزا و مراحل را به وب معادل کنید:
– محتوا و کدهای ظاهر تارنما: محتوا و صفحه‌بندی و جلد کتاب
– دامنه اینترنتی: نام کتاب
– سرور: قفسه محل قرارگیری کتاب در کتابخانه
– آی‌پی: فهرست‌نویسی و رده‌بندی کتاب در کتابخانه

پیشنهاد ۱
بیان مستقیم
۱۰ دقیقه

#ویدیو۲ را برای مرور مباحث تدریس شده درباره نحوه کار اینترنت پخش کنید.
از دانش‌آموزان بپرسید «به نظر شما چه مداخلاتی توسط دیگران در فرایند ارتباط اینترنتی می‌تواند امنیت آن را مختل کند؟» (مثلاً اگر هکری بتواند تبادل اطلاعات بین کاربر و سرور را رصد کند، یا کسی که بتواند محتوای بسته‌های داده را بخواند.)
به دانش‌آموزان توضیح دهید که یکی از روش‌های نفوذ و نقض حریم خصوصی، کشف رمز عبور حساب کاربری افراد است. برای مقابله با این موضوع، روش انتخاب رمز ایمن و مطمئن را به آنها با مثال توضیح و روی تخته/پرده نمایش دهید.

پیشنهاد ۲
بیان مستقیم
۱۰ دقیقه

مباحث تدریس شده را از طریق #پرده‌نگار یا مرور اخبار ش.خ پ2، با همکاری دانش‌آموزان دوره کنید. سپس درباره مخاطرات امنیتی اینترنت و روش انتخاب رمز عبور ایمن گفتگو کنید.

پیشنهاد ۳
فعالیت مشارکتی
۱۵ دقیقه

ضمن مرور اجزای ارتباط اینترنتی (ارسال بسته داده از رایانه کاربر به سرور) بیان کنید که اصلی‌ترین راه حفاظت از اطلاعات میان این دو، محدود کردن دسترسی دیگران از طریق «رمز عبور» است.
از دانش‌آموزان بخواهید برای حساب کاربری فرضی خود یک رمز عبور روی کاغذ یادداشت کنند.
سپس برخی رمز عبورها را در کلاس از حیث میزان ایمن بودن بررسی کنید. (احتمالاً بسیاری از آنها حاوی اطلاعات شخصی نظیر نام و نام خانوادگی یا سال و شهر تولد است که با مهندسی اجتماعی قابل حدس زدن است.)
پس از بررسی رمز عبورهای پیشنهادی دانش‌آموزان، با همراهی آنها روشی برای تولید رمز عبور ایمن و منحصر به هر نفر که به خاطرسپاری آن هم آسان باشد ابداع کنید.
برای این منظور می‌توانید از روش پیشنهاد شده در مدخل «امنیت سایبری» دانشنامه (NW-D4) استفاده کنید.

پیشنهاد ۱
تحقیق و کاوشگری
۴۰ دقیقه

از دانش‌آموزان بخواهید #ویدیو۳ که یک سخنرانی کوتاه TED درباره زیرساخت‌های فیزیکی اینترنت است را ببینند و #کاربرگ فیلم‌پژوهی آن را تکمیل کنند.

پیشنهاد ۲
تحقیق و کاوشگری
۳۰ دقیقه

از دانش‌آموزان بخواهید به صورت گروهی درباره روش‌های مختلف هک (DoS، Brute Force، فیشینگ و …) و همچنین انواع مختلف بدافزارهای رایانه‌ای (تروجان، ویروس، کرم) تحقیق کنند.
همچنین جهت سهولت می‌توانید هر روش هک یا گونه بدافزار را به یک نفر بسپارید.

پیشنهاد ۳
تحقیق و کاوشگری
۱۵ دقیقه

از دانش‌آموزان بخواهید با استفاده از  سرویس «speedcheck»  سرعت اینترنت خود را در منزل سنجیده و ثبت کنند.
سپس به سامانه «نت‌سنج+»  مراجعه کرده و وضعیت پوشش مخابراتی خانه‌شان و اپراتور برتر منطقه سکونت خود را بررسی کنند. علاوه‌براین در صورتی که از وضعیت آنتن‌دهی شکایتی دارند، آن را در سامانه ثبت کرده و گزارش آن را در کلاس مطرح کنند.
همچنین با مراجعه به تارنمای «ایران اف‌تی‌تی‌ایکس»  وضعیت پوشش فیبرنوری محل سکونت خود را بررسی کنند.

پیشنهاد ۴
تحقیق و کاوشگری
۱۲۰ دقیقه

از دانش‌آموزان بخواهید پادکستی 10 دقیقه‌ای درباره اصطلاحاتی که در کلاس درباره اینترنت آموخته‌اند تولید کنند و آن‌ها را با زبان ساده و عامه فهم برای دیگران توضیح بدهند. در این تکلیف علاوه بر بررسی محتوای آثار دانش‌آموزان، باید آثار آنان از نظر قالب نیز ارزیابی شود.

پیشنهاد ۵
تحقیق و کاوشگری
۳۰ دقیقه

از دانش‌آموزان بخواهید در خبرگزاری‌ها اخبار مربوط به کلیدواژه‌هایی نظیر «پهنای باند»، «دامنه اینترنتی»، «سرور و مرکز داده»، «هک»، «فیبر نوری» و «اینترنت ماهواره‌ای» پیدا کرده و گزارشی از خلاصه آنها برای ارائه در جلسه آینده کلاس آماده کنند.

• با توجه به پیچیدگی مفاهیم فنی اینترنت و تفاوت میزان توجه و علاقه دانش‌آموزان به این موضوعات، در توضیحات خود از تشبیه به پدیده‌های حقیقی و ملموس و همچنین ارجاع مفاهیم به مثال‌های کاربردی و مورد استفاده دانش‌آموزان کمک بگیرید.
• در توضیح مفاهیم درس، از بیان ساده‌سازی شده استفاده کنید. مثلاً: «اینترنت در اصل فقط یک سیم بلند است که در سرتاسر دنیا کشیده شده و به مرور رایانه‌ها به این سیم متصل شده‌اند.»
• سطح دانش پیشین دانش‌آموزان در موضوع این درس ممکن است متفاوت باشد. با توجه به این موضوع، از دانش‌آموزان مطلع برای بیان مفاهیم و تدریس کمک بگیرید. همچنین توجه ویژه‌ای به دانش‌آموزان بدون اطلاع داشته باشید و جا افتادن مباحث برای آنها اطمینان حاصل کنید.
• اجرای د.گ2 اختیاری بوده و با توجه به محدودیت زمان و میزان علاقه دانش٬‌آموزان، درباره تدریس آن تصمیم‌گیری نمایید. اجرای این درس‌گام در کلاس‌هایی که معلم و دانش‌آموزان دانش اولیه کمی از اینترنت و وب دارند توصیه نمی‌شود. شما می‌توانید بعد از د.گ۱ مستقیماً به سراغ پ.خ بروید.