من نَه منم!

پیشنهاد ۱
فعالیت مشارکتی
۳۰ دقیقه

در آغاز کلاس توجه دانش‌آموزان را به مفهوم «هویت» و ابعاد مختلف آن جلب می‌کنیم:

1. دانش‌آموزان را به گروه‌های ۳ یا ۴ نفره تقسیم کنید. سپس به هر یک از دانش‌آموزان یک نسخه از #کاربرگ1 را بدهید. این کاربرگ نسخه‌ای از جدول موسوم به «پنجره جو – هری» (Johari window) است که به دانش‌آموزان کمک می‌کند با تکمیل گروهی آن ابعاد جدیدی از شخصیت خود را بشناسند.
2. از دانش‌آموزان بخواهید که هر نفر ابتدا نوار «بخش یک: من (نام و نام خانوادگی) از نگاه خودم» را با صفات و ویژگی‌های ظاهری/مهارتی/اخلاقی/درسی/خانوادگی که خود را با آن می‌شناسند پر کنند. (حداکثر 10 دقیقه فرصت دهید)
3. پس از این مرحله، نوار «بخش دو: (نام و نام خانوادگی) از نگاه دیگران» را برش داده و به صورت گردشی به هم‌گروهی‌های خود بدهند تا آن را بر اساس صفات و ویژگی‌هایی که از وی سراغ دارند تکمیل کنند. (حداکثر 5 دقیقه فرصت دهید)
4. پس از آنکه همه اعضای گروه، نوار بخش دو را تکمیل کردند از گروه‌ها بخواهید هر برگه را به صاحب اصلی‌اش برگردانند. سپس به کمک اشتراک نوار اول و نوار دوم، ناحیه‌های چهارگانه جدول را تکمیل کنند: (10 دقیقه فرصت دهید)
   – ناحیه آشکار: آنچه هم خودِ فرد می‌داند؛ هم دیگران. (اشتراک نوار 1 و 2)
   – ناحیه کور: آنچه دیگران درباره فرد می‌دانند؛ اما خودش نمی‌داند. (افتراق نوار 2 با 1)
   – ناحیه پنهان: آنچه فرد درباره خود می‌داند؛ اما دیگران هنوز وی را به این ویژگی نمی‌شناسند. (افتراق نوار 1 با 2)
   – ناحیه ناشناخته: خصلت‌های نهفته‌ای که هنوز نه فرد درباره خود می‌داند؛ نه دیگران. (آنچه نه در نوار 1 است نه نوار 2) برای این منظور مجموعه صفات پیشنهادی در کاربرگ راهنمای معلم را برای دانش‌آموزان بیان کنید تا از میان آنها ویژگی‌های نهفته احتمالی‌شان را انتخاب کنند.

پس از تکمیل جدول‌ها، از دانش‌آموزان بخواهید تجربه خود را از این فعالیت بیان کرده و اگر کشف جدیدی درباره هویت و شخصیت خود داشتند یا توجه‌شان به نکته جالبی درباره خودشان جلب شد آن را برای کلاس نقل کنند.
در پایان نیز درباره اینکه آیا این واقعاً هویت آنهاست یا نه و این صفات و ویژگی‌ها تحت تاثیر چه عواملی شکل گرفته است گفتگو کنید.
نکته: اثربخش‌تر شدن این فعالیت در گرو ایجاد محیط امن و به دور از تمسخر و قضاوت است. از این رو از شوخی کردن با نوشته دانش‌آموزان یا برچسب زدن بر آنها به شدت پرهیز کنید. همچنین هرگونه تمسخر دانش‌آموزان نسبت به هم را مدیریت کنید.

پیشنهاد 2
فعالیت مشارکتی
۲۰ دقیقه

به منظور توجه دادن دانش‌آموزان نسبت به ورودی‌های هویت و خروجی آن در رفتار افراد، دانش‌آموزان را به گروه‌های 2 تا 3 نفره تقسیم کرده و #کاربرگ2 را میان گروه‌ها توزیع کنید.
مرحله اول: در این کاربرگ مجموعه‌ای از وقایع زندگی برای شخصیت‌های فرضی مختلف ذکر شده است و دانش‌آموزان باید ویژگی‌های شخصیتی که این وقایع را پشت سر گذاشته است حدس بزنند.
مرحله دوم: همان شخصیت‌ها در مجموعه‌ای از موقعیت‌های مختلف قرار می‌گیرند و دانش‌آموزان باید بر اساس هویتی که از آنها در نظر گرفته‌اند، واکنش احتمالی شخصیت‌ها را بنویسند.
پس از تکمیل کاربرگ، با دانش‌آموزان درباره منابع هویت و اثرات آن گفتگو کنید و از آنها بخواهید که اگر تجربه مشابهی از اثرگذاری یک منبع هویتی بر شخصیت فعلی‌شان دارند بیان کنند.
نکته: در بخش گفتگوی پایانی به تمسخر دانش‌آموزان نسبت به هم حساس باشید و آن را مدیریت کنید تا فضای امن برای ابراز هویت در کلاس ایجاد شود.

پیشنهاد ۳
پرسشگری معلم
۱۵ دقیقه

از دانش‌آموزان بپرسید: «هویت خود را توصیف کنید.»
احتمالاً به برخی صفات و ویژگی‌ها اشاره کنند. آنها را به چالش بکشید:

• «یعنی اگر این ویژگی نباشد، تو دیگر آدم دیگری هستی؟»
• «این تصور تو از هویتت، از کجا آمده است؟»
• «اثر این تلقی تو از هویتت کجا خود را نشان می‌دهد؟»

بحث را به پیچیدگی مفهوم هویت و اثر القائی محیط بر آن برسانید.